Er zijn mensen die van zichzelf weten: ik reageer anders dan de meesten. Medicijnen hebben bij mij een andere reactie, supplementen geven een andere reactie, bijwerkingen zijn anders. Heel vervelend, vooral als dat onvoorspelbare en vooral ongewenste reacties zijn. Heel vaak is er dan een verklaring daarvoor te vinden in de enzymen van de lever. De lever moet namelijk alles wat wij eten en intern aan stofjes maken zoals hormonen, stofjes met oxidatieve schade en immuunstofjes omzetten naar onschadelijke stoffen die gerecycled en/of uitgescheiden kunnen worden.
Om dat te doen heeft de lever een hele dosis aan enzymen waarmee ze de vrijwel alle natuurlijke en de meeste onnatuurlijke stoffen onklaar kunnen maken zodat deze het lichaam weer kunnen verlaten. De enzymen hebben we een naam gegeven: ze behoren tot de familie van Cytochroom P450 enzymen. Deze enzymen zijn allemaal gecodeerd in het DNA, elk enzym heeft z’n eigen gen. Als we bepaalde gifstoffen, bijvoorbeeld alcohol, vaker in ons bloed hebben dan zorgt de lever er vanzelf voor dat er meer van het enzym wordt gemaakt dat de alcohol onschadelijk maakt. Voor alcohol is dit bijvoorbeeld CYP2E1. Dat betekent: cytochroom P450 enzym nummer 2E1.
We weten nu veel meer over deze CYP-enzym-familie en we weten dus ook dat er DNA-verschillen zijn in deze enzymen tussen mensen. Voor hetzelfde enzym is er een beperkte genetische variatie in het DNA bekend van bijvoorbeeld CYP2E1. De ene variatie werkt dan bijvoorbeeld sneller dan de ander en soms werkt ’t enzym juist trager, net iets minder goed. In ons voorbeeld kunnen deze mensen alcohol minder goed verdragen, zijn langer onder invloed en vaak weten ze dat ook van zichzelf. Je kunt ook zeggen: voor deze mensen is het heel goedkoop dronken worden. Heb je echter juist een snel-werkend CYP2E1 dan wordt alcohol sneller uit het bloed gehaald en kun je alcohol juist beter verdragen dan anderen. Er is geen ‘goed’ of ’slecht’. Er is een verschil en het is soms nodig om daar rekening mee te houden.
Hetzelfde geldt voor het ontgiften van medicijnen. Stel je hebt een CYP-enzym dat in jouw geval net wat trager werkt dan ’normaal’, dan kun je dat merken als je medicijnen voorgeschreven krijgt. Jouw CYP-enzym doet er dan dus langer over om dezelfde hoeveelheid medicijn af te breken dan normaal het geval is. Waardoor je meer last kunt hebben van bijwerkingen of dat het medicijn bij jou te heftig werkt. Hier kom je achter als je een DNA-leverenzym paspoort maakt. Dan wordt er gekeken naar de DNA-codes voor die enzymen en kunnen we zien of er bij jou een code net anders is dan bij de meeste mensen.
Dit kan heel fijn zijn om te weten. Je kunt dit melden bij de dokter en/of de apotheker (die weet hier vaak meer vanaf) en dan kan daar in de medicijn-keuze rekening mee worden gehouden. Daardoor werkt het medicijn beter voor jou en heb je minder last van bijwerkingen. Vaak kunnen hierdoor ook andere klachten verklaard worden en kun je jezelf beter begrijpen en ook ondersteunen. Allemaal fijne dingen!
Wil je meer hierover weten of wil je graag zo’n onderzoek laten doen maak dan een afspraak. Ik kijk hierin graag met je mee!